Ben galiba her gün maraton koşuyorum!
Bugün bir eğitimi kapatırken bir katılımcıdan duydum bu cümleyi... Ne kadar çarpıcı ve bir o kadar da gerçek bir ifade...
Benim triatlon branşı ile uğraşırken öğrendiğim, sporda, "recovery" - toparlanma- denilen bir kavram vardır ve kendim de tecrübe edebildiğim kadarıyla muazzam önemlidir. Ağırlığı ya da hafifliği fark etmeden, beden her egzersiz sonrası yeniden toparlanmaya ihtiyaç duyar. Bu toparlanma aşaması, fiziksel olarak enerjiyi yeniden kazanmak, vücuda antrenmanı "içselleştirmesi" için zaman tanımak, kas hafızası kazanmak, psikolojik olarak yeni antrenmana hazırlanmak için önemlidir ve atlanması durumunda, performans düşüklüğünden, ciddi sakatlanmalara kadar epey acılı sonuçları olabilir. Boyumdan büyük laf etmiş olmayayım, spor koçları, antrenörler çok daha iyi anlatır.
Son 5-10 yılda, literatüre göre toparlanma sürecinin performans üzerindeki etkilerini inceleyen araştırmalarda önemli bir artış olmuş. Ve bütün araştırmaların üzerinde hem fikir olduğu gerçek, branşı fark etmeksizin, bütün sporcuların- ya da düzenli spor yapan herkesin- kişiselleştirilmiş bir recovery stratejisine ihtiyaç duyduğu ve bunun da antrenman planının önemli bir içeriği olduğu gerçeği...
Hakikaten ilk yarışlarıma hazırlık sürecimde, özellikle maratona hazırlanırken, yüzyüze kaldığım kısa süreli sakatlıklarımın ardında, bedeni duymamak, toparlanmasına zaman vermemek, zorla ittirmek vardı genelde...
Şimdi şunu düşünelim...
Sadece sporcular mı "kişiselleştirilmiş bir recovery planı"na ihtiyaç duyar?
Ve recovery sadece fiziksel midir?
Benim tanıdığım, etrafımda yakın hayatını bildiğim çoğu insanın, esasen atletten farkı yok. Fiziksel olarak benzer antrenmanları yapmıyor ve bedeni bu kadar zorlamıyor olabilirler... Ama gün içindeki sorumluluklarını yönetmek, iş-ev-kişisel ihtiyaçlar döngüsünde ayakta kalmak, maçta topu düşürmemek, ebeveyn, yönetici, eş, evlat, arkadaş rolleri ile en iyisini kotarmaya çalışmak, üzerine eklenen trafik, hedefler v.s denince...
"Ben her gün maraton koşuyorum"... güzel bir metafor o yüzden, içinde yaşadığımız dönemi anlatan...
Peki maraton koşanların, yazılı, planlı, kişiselleştirilmiş bir recovery planı varken, ben her gün 42 km koşar gibi bir efor harcıyorum varoluşun tüm boyutlarında diyen birinin bir recovery planı var mı?
Kendi bütünsel iyileşmemiz için bize ne lazım?
Önce iyileşmek, iyi olmak ne demek oradan başlayalım...
Ruhsal hastalıklar ve iyileşme makalesinde, bu kavram şöyle anlatılmış.
"İyileşme, bireylerin sağlıklarını geliştirdiği, istekleri doğrultusunda yaşadığı, özgün girişimleri keşfettiği, potansiyellerine ulaştığı bireysel değişim sürecidir. Kişinin toplum içinde potansiyeline uygun seçimlerini gerçekleştirmesidir. İyileşme, biricikliği bulma ve parçaları bir araya getirerek bütünlüğü kurma süreci, bir yaşam biçimidir. Geleneksel modelde iyileşme kriterleri; bağımsız bir yaşam, uygun eğlence etkinlikleri, çalışma, sosyal destek ağı, antipsikotik ilaç kullanmamadır. Ancak en kapsamlı tanımıyla iyileşme; kişinin tutumları, değerleri, hisleri, amaçları, becerileri ve rollerindeki derin, bireysel, eşsiz değişim süreci ve sınırlamalara rağmen hayatı doyum verici, umutlu, katkı sağlayarak anlamlı yaşama yoludur.
"İyileşmenin temeli, holistik bakıma, dayanıklılığa ve umuda dayanmaktadır."
Aşağıdaki soruları, kendi iyileşmesini önemseyen ve kendi dünyasındaki atlet (!) performansını artırmak üzerinde düşünmek isteyenler için bırakıyorum...
- Kendimi bir atlet performansı sergiler gibi hissettiğim dönemlerde kendime nasıl bakım veriyorum? Dayanıklılığımı ve umudumu artırmak için ne yapıyorum?
- Dinlenmenin 7 türünden haberdar mıyım? Bu 7 türün hangilerinde dinleniyorum, hangilerinde dinlenemiyorum? (Belki başka yazının konusu... ) Holistik dinlenme olmadan, tam bir dinlenmeden bahsedemiyoruz çünkü.
- Bütünsel iyileşme- yani varoluşumun tüm boyutlarında iyileşebilmek için kişiselleştirilmiş bir toparlanma planım var mı?
1- Fiziksel olarak- nasıl daha dayanıklı olabilirim?
2- Duygusal olarak- nasıl daha farkında, bilinçli ve dengede kalabilirim?
3- Zihinsel olarak- nasıl daha az kaygılı ve dingin düşünebilirim?
4- Tinsel olarak- bu yaşamda anlamlı bulduğum neyi yapıyorum/ yapabilirim?